Genacht…
Vandaag ben ik begonnen in het boek van Matthias M.R. Declerq, het veelbesproken boek “De ontdekking van Urk”.
Ik weet het, ik ben waarschijnlijk de laatste der Urkers die in dit boek begonnen is 😉 Maar na alle verhalen, alle oordelen, alle nieuwsartikelen kon ik mijn nieuwsgierigheid niet meer bedwingen en greep het boek bij mijn va van de kast.
Al heel snel lees ik de vooringenomenheid, de vooroordelen, de gekleurde blik. Ik zie de journalistieke manier van schrijven en moet er even inkomen, het leest niet lekker vlot weg voor mij. Het is weinig beeldend om te lezen over vrouwen met hun rokken en meisjes met zwarte rokjes voor zijn raam 😉 Hij was er in 2019… Urkse dames, ook die met rokken aan zijn ontzettend modebewust! Mijn man die niet van Urk komt zegt het altijd…’Urker vrouwen zien er altijd mooi en verzorgd uit!’
Als ik aangekomen ben bij het stukje over de begrafenis van Jochem Foppen, breek ik… Ik snik om het onbegrip, hoe hij niet begrijpt dat we soms weinig woorden nodig hebben om onze liefde te tonen.
Ik lees:*
De broer van Jochem sluit af en spreekt het volk toe. Dankbaarheid, het gaat alleen maar om dankbaarheid. Hij loopt een lijst met mensen door die Jochem hielpen zoeken, bedankt ook het dorp en de gemeenschap voor de cake, de gebakken vis, de pakken koffie, de soep, de giften en de gaven. ‘Goedenacht Jochem’, besluit zijn broer. ‘Goedenacht.*
En in dit kleine stukje, waarin ik merk dat een Belg het niet snapt. Lees ik, Urker van geboorte en opvoeding, alleen maar liefde!
De cake die gebracht word om de vele meelevenden te voorzien van een hapje bij de koffie, wanneer het praten soms te zwaar is. De vele pakken koffie die gebracht worden zodat de familie er niet aan hoeft te denken, de maaltijden die worden gebracht… Alles laat zien hoe een Urker zijn liefde toont, niet met zoveel woorden maar met zorgen voor elkaar. Al ontlast je iemand maar met het kleinste dingetje, niet hoeven koken, geen boodschappen hoeven doen…het is liefde.
Maar wat hij vooral mist is de essentie van het woord “Goedenacht”, wat waarschijnlijk uitgesproken is als “Genacht.”
Genacht, is het meest liefdevolle woord in het Urker dialect. Het woord wat alles zegt…
Genacht betekent:
Welterusten
Slaap lekker
Pas goed op jezelf
Kom veilig thuis
Ik hou van jou
Wat wat het fijn vandaag
Ik ga je missen
Ik heb je lief
Doe voorzichtig
Tot snel
Morgen gezond weer op
Genacht…
Het zegt zoveel meer dan alleen goedenacht. Ken je het Urker dialect niet, dan zal je de liefde die in dit woord omvat zit niet horen. Ken je de Urker cultuur niet dan zie je niet dat iemand bedankt voor liefde in plaats van voor boodschappen en zorg.
Mijn man, mijn niet Urker man, hij begreep dat dit mij aangreep. Na 10 jaar met een Urker vrouw, kent hij onze taal van liefde. Dat we niet uitgebreid knuffelen maar dat we net dat ene lekkere koekje halen bij de bakker. Omdat we weten dat jij dat zo lekker vind, omdat we niet zo vaak zeggen “Ik hou van joe.”
Wij zeggen “Genacht skat!”
En Genacht zegt alles wat er te zeggen valt.
Bonsje
Foto: Wildrik Stoffer
*Passage uit het boek: Matthias Declerq
6 gedachten over “Genacht…”
Ik vind het wel een goed boek. Houdt ons een spiegel voor. Je moet er wel de nuance in kunnen aanbrengen want natuurlijk kun je na een half jaar de Urker niet helemaal doorgronden, maar de gebeurtenissen van de laatste tijd laten wel weer zien wat voor raar dorp dit eigenlijk is. Dat is niet uit te leggen aan een ‘vreemde’, maar de Belg heeft het toch maar knap opgeschreven.
Die reactie van Klasina is een mooi bevestiging. Is het volkomen met je eens is zonder het boek gelezen te hebben. Heeft dus een mening zonder feitenkennis. Dat hebben helaas teveel Urkers.
Ik ben inmiddels bij hoofdstuk 4 en in het afgelopen stuk heb ik regelmatig geknikt in herkenning. Heb ik gegrinnikt om wat hij vindt en ik ook… Ik schrijf vast wel weer een blogje 😉
Dag Bonsje,
Mooi geschreven. De meningen over het boek zijn verdeeld. Het heet de ‘ontdekking van Urk’, maar hij heeft naar mijn idee een groot stuk van Urk niet ontdekt. Opgevoed en opgegroeid tussen het behoudende en het losbandige deel van Urk in, las ook ik vooral een stigmatiserend beeld.
Mailcontact met de schrijver bracht onze meningen niet dichter bij elkaar. Hij komt later een keer een kopje koffie doen. Ik hoop dat ik kan uitleggen waarom een groep mensen zich niet herkent in zijn boek en dat ook hij (na ook veel positieve kanten van Urk te beschrijven) in de valkuil trapt om het negatieve centraal te zetten.
Dan mag je hem mijn blog wel laten lezen 😉
Bedankt Bonsje,
Ik heb het boek na een paar bladzijden dicht geklapt. Ik dacht dat dat aan mij lag….wat heb je het weer mooi verwoord. En idd na 1 jaar op Urk, ken/ begrijp je Urk nog lang niet.
Volkomen mee eens alhoewel ik het boek niet heb gelezen ,heb er geen behoefte aan.
Mooi geschreven